De verschillende soorten sporen wereldwijd
Imposante spoorlijnen die meerdere tijdzones doorkruisen, voorbijrazende treinen in een schilderachtig landschap en de verbintenis tussen dorpen, steden en landen.
In bijna elk land op de wereld kun je reizen per trein. Met dit uitgebreide spoornetwerk zou je eigenlijk verwachten dat van land naar land reizen makkelijk moet kunnen; dat is niet helemaal het geval. Er bestaan namelijk verschillende soorten spoor: normaalspoor, breedspoor en smalspoor.
Normaalspoor
Wereldwijd rijdt het grootste deel van de treinen op normaalspoor. Dit soort spoor is in 1825 ontstaan toen in Groot Brittannië de eerste openbare spoorlijn,Stockton and Darlington Railway, werd gebouwd door George Stephenson. Voor de aanleg van de spoorlijn koos hij voor een spoorwijdte van 1435 millimeter. Deze wijdte was gelijk aan die van de sporen waarop in de Engelse mijnbouw de kolenwagens reden. De Great Western Railway, week van deze spoorwijdte af. Tijdens de aanleg van dit spoorwegnet in 1833, werd door Ingenieur Brunel gebruik gemaakt van breedspoor. Dit heeft een wijdte van 2140 millimeter. In de tussentijd begonnen andere landen ook met de aanleg van spoorlijnen. Waarbij vaak werd gekozen om de spoorwijdte van 1435 millimeter aan te houden. Zo werd dit spoortype de standaard. In de Verenigde Staten waren, in eerste instantie, tal van spoorwijdtes te vinden, meer dan tien. Aan het einde van de negentiende eeuw gingen ook zij over op normaalspoor.
Breedspoor
Nederland volgde de ideeën van Brunel en koos voor breedspoor. De Hollandsche IJzeren Spoorwegmaatschappij legde de eerste spoorlijn in Nederland aan, tussen Haarlem en Amsterdam. De spoorlijn werd 1839 geopend. Uitbreiding van het spoorwegnet vorderde gestaag en werd aangelegd in breedspoor. Dat ging zo door totdat men bij de grens aankwam en daar concludeerde dat de trein niet verder kon rijden omdat Duitsland wel normaalspoor had aangelegd. Om internationaal spoorverkeer mogelijk te maken, werd het breedspoor omgebouwd naar normaalspoor. Tegenwoordig is breedspoor vooral nog veel te vinden in het oostelijke deel van Europa, Spanje en in India.
Voor internationaal treinverkeer leveren de verschillende spoorbreedtes nog steeds wel wat moeilijkheden op. De hogesnelheidstreinen in Spanje kunnen niet op Iberisch breedspoor rijden. Om internationaal verkeer met West-Europa mogelijk te maken, is het hogesnelheidsnet uitgevoerd in normaalspoor.
Smalspoor
Het laatste type spoor, smalspoor, is wereldwijd te vinden en kent een lange geschiedenis. Al in de zestiende eeuw werden in de mijnen wagentjes gebruikt die op smalle houten sporen reden. De spoorwijdte is smaller dan normaalspoor, en wordt vaak aangeduid als meterspoor. Kaapspoor is een ander vaak gebruikt type smalspoor. Er zijn landen waarbij bijna het gehele spoornet uit smalspoor bestaat, zoals in Zuid-Afrika, Japan en Zuid-Amerika. Al rijdt in Japan de hogesnelheidstrein dan weer wel op normaalspoor.
Smalspoor is ook uitermate geschikt voor berggebieden omdat het scherpe bochten toelaat, zoals in Oostenrijk en Zwitserland het geval is. In Nederland is er ook nog smalspoor te vinden maar dan vooral op museumlijnen en in attractieparken.